Het koelen van je wort is altijd een precies werkje waarbij je aandachtig moet handelen. Zeker als de temperatuur beneden de 50°C komt, want dan begint het "gevaren" gebied waarbij de wort infectiegevoelig is. Veel thuisbrouwers gebruiken hiervoor een, veelal zelfgemaakte, dompelkoeler. Deze koelers zijn vrijwel altijd gemaakt van uitgegloeit koper omdat dit makkelijk buigzaam is. Het maken van een dergelijke koeler is een flink karwij waarvoor je toch zeker 1 of 2 avonden voor uit kan trekken (een enkeling doet dit sneller)

DompelkoelerHet principe van deze koeler berust simpel op de warmte overdracht van hete wort naar water d.m.v. een enkelzijdige stroming. Het koude water stroomt door de koperen buis van boven, via de spiraal naar beneden en daarna via de buiten/binnen buis weer naar boven naar de "uitlaat". Deze stroming dient niet andersom te lopen, omdat je anders geen natuurlijke werveling creëert. Koude wort zal willen dalen en warme wort wil stijgen, dus als je van boven naar beneden koelt krijg je een natuurlijke werveling waardoor je sneller kunt koelen.

Het koelvermogen van een dompelkoeler is afhandelijk van het aantal "spiralen" of bij een andere vorm, van de lengte koperbuis welke met de wort in aanraking komt tijdens het koelen en van de temperatuur van je water en de stroomsnelheid daarvan. Aangezien je de wort zo snel mogelijk wilt koelen dien je dus een aanzienlijk aantal "ringen" te hebben. Voor een goede koeler zul je ongeveer 10 - 15 meter koperbuis nodig hebben om zo 20-30 liter wort in ± 15-20 minuten tot beneden de 25°C te kunnen koelen. Het koelen kun je versnellen door tijdens het koelen voorzichtig met een lepel of roerder te roeren of door met de koeler een roerbeweging te maken. Door de temperatuur van het uitstromend water te meten kun je bepalen wanneer je klaar bent met koelen. Temperatuur uitstomend water is ongeveer temperatuur wort.

 

Bij deze koelers is het wel zo, dat naarmate de temperatuur van de wort zakt, de koeltijd terug loop. De tijd waarin je je wort van 100°C à 50°C koelt zal dus korter zijn dan de tijd waarin je je wort van 50°C à 25°C koelt. Vooral die laatste graden gaan relatief vrij langzaam.

Om de koeler voor het koelen steriel te krijgen dien je deze van te voren goed schoon te maken en kun je deze daarna de laatste 10 minuten met je wort meekoken (Let op : Bij het plaatsen van de koeler in je kokende wort zal deze iets afkoelen en zal het "kookproces" worden onderbroken).

Kosten voor het maken van zo'n koeler : ± 20-30 euro (Exclusief de slangen).


Groeten en gezondheid
De Bier Brouwer