Met een refractometer bepaal je de brekingsindex van een vloeistof. De brekingsindex van vloeistoffen wordt gebruikt voor het identificeren ervan en voor gehaltebepalingen. De brekingsindex van een stof wordt gedefinieerd als de verhouding van de lichtsnelheid in vacuüm ten opzichte van die in de desbetreffende stof.
Met betrekking tot het bierbrouwen kunnen we van een wort het aantal graden Brix meten, welke een maatstaf is voor het suikergehalte van de wort. Deze waarde is dan weer via brouwsoftware (Brouwvisie) snel om te zetten in de bijbehorende SG-waarde.
Het uitvoeren van een meting is simpel en gemakkelijk. Open het plastic beschermkapje en zorg dat het glasplaatje schoon en droog is. Neem met een klein pipetje (worden erbij geleverd) een monster uit je wort (deze hoeft niet koud te zijn en mag zelfs kokend zijn). Breng hiermee een paar druppels op het glasplaatje zodat deze volledig "bedekt" is en sluit het plastic kapje. De vloeistof zal vrijwel meteen afkoelen. Houd nu de refractometer tegen het licht (liefst daglicht, maar licht van een lamp kan ook). En lees de Brix-waarde af. Bij een lichte wort zal deze tussen de 1 en 5 zitten (komt overeen met een SG van 1004 - 1019) en bij een zware wort tussen de 15 en 21 (komt overeen met een SG van 1059 - 1084).
Het gemak van een refractometer is al snel duidelijk : Je kunt tijdens het brouwen je SG van je wort snel en accuraat meten zonder dat je daar 100 - 200 ml voor nodig hebt, die je ook nog eens eerst moet koelen tot 20°C. Door deze snelle meting is het, vindt ik, ook interessant om te meten hoe het verloop van je maisschema is. Tijdens het brouwen meet ik altijd het SG (m.b.v. de refractometer en Brouwvisie) voor en na een maisch-stap. Wat je dan ontdekt is het verschil in SG tussen de verschillende rustperiode en tussen de opwarmperioden. En je ontdekt hoe snel eigenlijk de versuikering bij de verschillende maisch-temperaturen verloopt. Dit is dus zo'n apparaatje dat je als brouwer eigenlijk niet kan missen en je duidelijk meer inzicht geeft in je brouwproces. Let wel op : Een meting tijdens de vergisting is nog niet goed om te rekenen en dus ook nog niet 100% betrouwbaar.
Deze refractometer wordt regelmatig aangeboden op marktplaats en Ebay en kost tussen de €29,- en €57,- Dit is de investering dubbel en dwars waard ! Als je eenmaal gewend bent aan een refractometer wil je niet meer zonder.
Groeten en gezondheid
De Bier Brouwer