De Bier Brouwer

In dit onderdeel wordt stapsgewijs de werkwijze uitgezet hoe je voor en op de dag van brouwen dient te handelen. ER wordt uitgegaan van een recept voor 10 liter.

Voorbereiding

• In het begin is alles moeilijk en wennen. Lees alle stappen rustig een aantal keren door zodat je op de dag van brouwen precies weet wat je moet doen. Zet al je spullen klaar of zorg dat je er snel bij kunt, dan hoef je je daar tijdens het brouwen geen zorgen over te maken.
• Steriliseer je gistingsfles, rubberstop en waterslot. Zet de fles met het waterslot erop afgesloten weg. Doe wat water in het waterslot.
• Steriliseer je hevel en het gistvat
• Steriliseer je filter en eventueel je slangen (gebruik voor je hevel filter water met citroenzuur of azijn).
• Zorg voor en schone werkruimte om in te werken. Dwarrelend stof is verboden.
• Zorg dat je het recept in bijv Brouwvisie hebt ingevoerd ! en desnoods hebt uitgeprint en bij de hand hebt.
  

Maischen (De genoemde getallen zijn afhankelijk van het recept !)

• Verwarm je maischpan met het 11 liter  water tot ± 50°C
• Voor de geschrote mout toe aan het water en verwarm onder roeren door tot 60°C. Houd deze temperatuur ± 45 minuten aan. (zet het vuur uit en deksel op de pan, na 15-20 minuten de temperatuur controleren en eventueel bij verwarmen).
• Verwarm nu de vloeistof onder continue roeren door tot 70°C en houd deze temperatuur 15 minuten aan (zet het vuur uit en doe de deksel op de pan).
• Neem nu een klein beetje maisch op een wit schoteltje zowel wat vocht als wat blezen. Voeg een paar druppels jodium toe en meng dit goed. Als de jodium niet blauw kleurt kun je door naar de volgende stap. Anders wacht nog 10 minuten
• Verwarm de maisch nu onder continue roeren tot 78°C.
• Bovenstaande tijden en temperaturen zijn slechts een voorbeeld (1e recept) en kunnen per brouwsel verschillen.

Filteren(1)

• Heb je een hevelfilter, roer de maisch een paar keer om en laat het filter in de pan zakken en wacht 5-10 minuten.
• Zuig voorzichtig de slang aan zodat je een hevelende werking krijgt. Vang het wort op in een emmer tot dat deze helder is.
• Als deze helder is, doe dan het niet heldere wort voorzichtig terug in de pan en vang het heldere wort op in je plastic gistvat.
• Zorg dat de straal langzaam loopt en laat de straal niet op de bodem kletteren maar via de wand naar beneden lopen.
• Heb je een emmerfilter, vul het met water van 85°C  zodat de gaatjesbodem net onderwater staat. Breng alle maisch rustig over in het filter, pas op met zuurstof, niet te veel spetteren en morsen. Wacht ± 10 minuten en maak ondertussen je pan schoon.
• Tap langzaam het wort af, zolang het niet helder is doe je het voorzichtig terug zonder de borstellaag te veel te verstoren. Het filteren mag best 30 tot 45 minuten duren.
• Vang het heldere wort langzaam op in je pan (Welke reeds schoon is).
• Proef een beetje van het wort en noteer de smaak.

Spoelen

• Zorgt dat je ondertussen 10 liter spoelwater hebt van 70-80°C.
• Als de bostel bijna droog begint te vallen vul je deze aan met wat spoelwater. Herhaal dit totdat al het spoelwater op is.
• Vang alle wort op in hetzelfde vat.
• Als het spoelwater op is, mag de bostel wel droog vallen. Laat deze ook "uitlekken".
• Als je een hevelfilter hebt: maak je pan schoon en doe de warme/hete wort voorzichtig in de pan zonder veel te kletteren. Spoel het vat weer schoon en steriliseer deze weer.

Koken

• Tijdens de volgende punten is het wort voortdurend aan de kook. De kooktijd is 90 minuten.
• Meet vlak voor het koken het volume van de wort in je pan en vul deze waarden in in Brouwvisie (of noteer deze).
• Neem een hoeveelheid uit de pan voor een SG meting. Koel dit af tot ± 25°C en meet het SG. Voer deze waarde in, in Brouwvisie (en/of noteer deze).
• Het genomen en gekoelde monster mag nu terug in de kookpan.
• Als het wort kookt voeg je de 1e hop toe aan het kokende wort. Het wort moet flink koken, dus de deksel mag de pan niet volledig afsluiten. Er moet een flinke kier open blijven.
• Tijdens het koken zullen er een soort sneeuwvlokjes ontstaan. Dit is normaal, dit zijn eiwitten die samenklonteren (uitvlokken). Deze worden er later met het filteren uitgehaald.
• Na het koken moeten al je materialen die je nog gaat gebruiken schoon en steriel zijn: steriliseer je emmer, emmerfilter, gistingsfles, rubberen stop, waterslot en hevel als je dat nog niet gedaan hebt.
• Na 30 minuten koken voeg je de rest van de hop toe (volgens recept). Laat vervolgens het wort nog 60 minuten koken.
• Na totaal 80 minuten koken kun je alvast je hevelfilter in het wort plaatsen en deze nog 10 minuten mee laten koken zodat deze steriel is. Als je een koelspiraal hebt kun je deze ook alvast in de pan doen.
• Meet aan het einde koken weer het volume wort in de pan (Voordat je de hevel en eventueel de koeler in de pan stoppen) Voer deze waarde in in Brouwvisie (of noteer deze).
• Na het koken wacht je nog ± 10 minuten zodat de hopbellen al iets naar de bodem kunnen zakken.

Filteren(2)

• Als je een koelspiraal hebt kun je nu het wort in de pan gaan koelen. Als het wort is gekoeld tot zo'n 25°C dan kun je gaan filteren.
• Heb je een emmerfilter, stop het wort in je filter (pas op het is heet!!) Vang het wort op in je plastic gistvat.
• Heb je een hevel filter, filter vanuit de pan over in je gistvat. Zorg er voor dat er zo weinig mogelijk zuurstof inslag plaats vindt zolang het wort nog heet is.
• Vang een klein beetje wort op in je maatglas (150 - 200 ml) en laat deze afkoelen.

Koelen

• Koel het wort nu zo snel mogelijk naar ± 20 °C Dit kun je doen met een koeler (dompel koeler) of gewoon door het vat in een teil of bak met koud water te zetten. Het wort is nu zeer gevoelig voor bacteriën! Alle gereedschappen die nu nog in aanraking komen met het wort moeten zeer steriel zijn.
• Je moet nu ongeveer 10 a 11 liter wort over hebben.

Beluchten

• Je mag met het afgekoelde wort nu met een schone lepel flink door roeren of met je gistvat (dicht en goed afgesloten) flink schudden.
• Je kunt ook beluchten met een aquarium pompje en een slangetje met een luchtsteentje (welke je hebt gesteriliseerd).

Gist toevoegen

• Nu het wort flink belucht is kun je de gist toevoegen. De korrelgist kun je gewoon vanuit een zakje in het wort strooien.
• Meet nu het soortelijk gewicht van het monster dat je hebt genomen en voer deze in in Brouwvisie (of noteer deze).
• Doe dit monster in een bierglas en proef het wort.
• Zet nu het waterslot op je gistvat en vul je waterslot met water. De gisting moet nu binnen 8 uur op komen.

Hoofdgisting

• Zet de gistingsfles of het gistingsvat nu weg en probeer deze tussen de 18 - 22 °C te houden en zorg dat deze niet te veel in het zonlicht staat.
• Je bent nu klaar. Maak alles goed schoon en ruim gemorste wort op.
• De volgende dag zal er al een flinke schuimlaag op het wort staan en het waterslot zal flink te keer gaan en hevig blubben. Door de opstijgende belletjes koolzuur is het wort flink in beweging. Er ontstaan bruine plekken op het schuim. Het kan er best vies uitzien en zelfs een beetje stinken. Geen paniek, als je alles goed hebt gedaan wordt het een heerlijk bier. Er ontstaat een laag gist onder in de fles.
• Is je gisting nog niet op gang gekomen ? Geduld..komt vanzelf
• Na een paar dagen wordt het waterslot rustiger en verdwijnt het schuim langzaam.

Bottelen

• Het is tijd om te bottelen als het bier is uitvergist. De laag schuim is dan op een paar plekjes na helemaal weg en het waterslot blubt nauwelijks meer. Het bier begint helder te worden, waarschijnlijk duurt dit 10-14 dagen. Je mag pas bottelen als je bier volledig is uitvergist. Meet na 12 dagen het SG en na 16 dagen nog eens. Is het gelijk gebleven dan mag je bottelen. Anders meet je het na 2 dagen nog eens.
• Steriliseer je bierflesjes, je emmer en je hevel.
• Hevel het jonge bier zo helder mogelijk over in de steriele emmer, laat de gist achter in de fles. Stop ± 200 ml bier in je maatglas.
• Kook in 200 ml water ongeveer 8 gram suiker per liter, dus voor 10 liter bier is dit 80 gram suiker. Kook dit enkele minuten.
• Voeg de suiker oplossing toe aan je jongbier.
• Stop nu de hevel in de emmer en roer de suiker oplossing even voorzichtig door. Pas weer op met zuurstof.
• Hevel de flesjes vol tot ongeveer 1 à 2 cm onder de rand en sluit ze af.
• Meet het SG van het bier in je maatglas en noteer het in Brouwvisie (of je logboek). Bereken ook het alcohol percentage (Brouwvisie doet dat voor je). Proef het jonge bier en schrijf weer op hoe het smaakt.
• Maak al je spullen goed schoon voor je ze weer opbergt.
• Aangezien je in de toekomst vaker zult gaan brouwen is het aan te bevelen om je flesjes te markeren of te bestickeren. Zo weet je altijd welk bier er in de flesjes zit en op welke datum deze gebotteld is.

Hergisten

• Zet de flesjes 1 à 2 weken weg op een warme plek (18..25°C), Hierna kan het bier op een koude plek weggezet worden.

Proeven

• Na 1 week kun je al voorzichtig proberen of er koolzuur op de fles zit en hoe je bier smaakt.
• Noteer de smaak van je bier.