De Bier Brouwer

Het belang van de hoeveelheid spoelwater
Bij het brouwen van bier is het altijd handig om te weten hoeveel maisch water en hoeveel spoel water je nodig hebt. Gelukkig hebben we hier de diverse brouwsoftware voor. Maar ondanks dat de brouwsoftware ons over het algemeen van de juiste getallen voorziet, is het wel zaak om te blijven nadenken en niet altijd zomaar op alle getallen vertrouwen of er blind op geloven. De getallen zullen theoretisch vaak wel kloppen, maar in de praktijk kan dit natuurlijk altijd afwijken. De hoeveelheid  maischwater is simpel, want je maischt meestal in met een bepaalde dikte (Bijv. 3,5 liter/kilo) dus dat is simpel uit te rekenen. Nu is dus de vraag: "hoe belangrijk is je hoeveelheid spoelwater ?". Dit is dus afhankelijk van wat nu precies je doel is.

Doel : X Hoeveelheid bier
Als je doel is om uiteindelijk een bepaalde hoeveelheid bier te maken (gebottelt in flesjes of in fust), dan is het belangrijk dat je weet hoeveel je verdampt tijdens het koken (aantal liters per uur). Aan de hand van deze variabelen kun je bepalen hoeveel wort je nodig hebt voor het koken. In dat geval kun je er dus voor kiezen om tijdens het filteren te spoelen totdat je in je kookketel/opvangvat dit volume hebt bereikt. Dit samen met het hopverlies en eventueel het verlies tijdens overhevelen en bottelen levert het juiste volume bier gebotteld op. Een kleine afwijking hierin kan natuurlijk altijd, maar met deze methode is het mij al vaker gelukt om met een afwijking van ± 0,5 liter het doel te bereiken. Houd er wel rekening mee dat bij een lager rendement en dus een lager SG/brix de bitterheid kan afwijken van wat berekend is. Deze zou je dus kunnen bijstellen vlak voor koken.

Doel: Het gewenste beginSG
Als het doel is om het gewenste Begin SG te halen, moet je net iets meer weten van het kook proces : Tijdens het koken verdamp je een hoeveelheid wort/water en zal dus het SG in je kookketel toenemen. Als je dus weet hoeveel je verdampt per uur en daarmee kunt bepalen hoeveel je SG/Brix je wort zal toenemen tijdens het koken, weet je dus tot welk SG/brix in je kookketel/opvangvat je moet doorspoelen. Dit is dus afhankelijk van je rendement tijdens het brouwen en kan dus leiden tot meer of minder bier dan gepland. Indien je te veel of te weinig gespoeld hebt kun je ook nog je kooktijd aanpassen aan de hand van je metingen. Bij deze methode moet je dus wel vlak voor het koken even narekenen of je geplande hopgift wel juist is, of dat je deze nog ietsje moet bijstellen. Uiteraard kun je na het koken het SG altijd nog bijstellen met water (SG te hoog) of suiker (SG te laag), echter moet je dan wel weten wat voor een effect dit heeft op de smaak v/h bier en de bitterheid en/of eindSG....

Doel: SG/Brix van je uitlopende wort
Een ander doel kan zijn dat je doorspoelt tot een SG/brix waarde van de uitloop van je filterkuip. Naarmate je meer spoelwater toevoegt zal uiteindelijk de brix-waarde van je uitloop afnemen. Volgens sommige brouwers zou dit niet minder mogen zijn dan 1010 (of 2,7 brix). Indien dit een doel is dien je dus tijdens (aan het einde van) het filteren/spoelen regelmatig de uitloop moeten meten (met een refractometer kun je zeer snel een brix waarde meten).

Zoals je hebt gelezen is de hoeveelheid spoelwater dus een beetje ondergeschikt aan het doel wat je voor ogen hebt. Indien je in de software alles juist hebt ingesteld zal het uiteindelijk ook wel goed komen, maar houd dan wel rekening met de afwijkingen in de praktijk met betrekking tot enkele variabelen zodat je weet dat als je niet uitkomt op je doel waar het aan zou kunnen liggen.

Groeten en gezondheid
De Bier Brouwer